Taurin Nedir? Taurin Sporda Ne İşe Yarar?
Etkili bir spor performansı ve genel sağlık için taurinin ne derece önemli olduğunu biliyor musunuz? Taurin, birçok enerji içeceğinde ana bileşen olarak karşınıza çıkan ve vücudunuzda da doğal olarak bulunan bir madde. Vücutta bolca bulunması, antioksidan ve antienflamatuar özellikleri ve enerji üretimindeki rolü taurinin ne denli önemli olduğunu gösterir. Peki, taurin ne işe yarar? Taurin hakkında merak ettiğiniz bilgiler için gelin detayları inceleyelim.

İÇİNDEKİLER
Taurin Nedir?
Taurin, doğal olarak oluşan ve içeriğinde kükürt bulunan bir aminoasittir. Beyin, göz, kalp ve kaslarda yoğun olarak bulunan taurin, hastalık ve stres gibi durumlarda son derece gereklidir. Taurin, sağlıklı metabolizmayı desteklemeye, çeşitli organları korumaya, uzun süreli hafızayı güçlendirmeye yardımcıdır. Et ve balık gibi çeşitli gıdalarda doğal olarak bulunan taurin, bazı enerji içeceklerine de ilave edilir. Aynı zamanda bazı insanlar tarafından bir takviye olarak da alınabilir.
Beyin, kaslar ve vücudun diğer organlarında en bol bulunan amino asitlerden biri taurindir[1]. Bugün üreticiler bebek mamasına, besin takviyelerine ve enerji içeceklerine taurin ekler. Taurin ayrıca deniz ürünleri, sığır eti ve tavuk dahil olmak üzere birçok hayvansal gıdada da doğal olarak bulunur. Vejetaryen ve vegan yiyecekler ise taurin bakımından genel olarak yeterince zengin değildir.

Taurin Ne İşe Yarar?
Taurin, vücutta birçok temel işlevi üstlenir. Bu aminoasit, hücrelerin hasardan korunmasında önemli bir rol oynar. Taurinin nörotransmitter görevi görebileceğini öne süren çalışmalar bulunur[2]. Nörotransmitterler, merkezi sinir sisteminde bulunan kimyasal habercilerdir. Aynı zamanda yapılan bazı araştırmalar, taurinin beyin gelişiminde ve doğum anormalliklerinin önlenmesinde rol oynadığını düşündürür. Bu çalışmalarda taurin seviyeleri düştüğünde farelerin mitokondri, kalp ve kas gelişiminde kusurlar yaşandığı gözlemlenmiştir. Fareler üzerinde çalışma yapan diğer araştırmacılar da taurinin retinadaki etkisini kaybettiğinde kemirgenlerin o bölgede ciddi hücre dejenerasyonu gösterdiğini bulmuştur[2]. Taurin aynı zamanda vücutta bu amaçlara da hizmet eder[1]:
- Hücrelerde kalsiyum seviyelerinin düzenlenmesine yardımcı olur.
- Safra tuzunun oluşumunda etkisi vardır.
- Vücuttaki elektrolitlerin dengelenmesine katkı sağlar.
- Sinir sisteminin gelişimini desteklemeye olanak tanır.
- Metabolizma sağlığını ve düzenini teşvik eder.
- Egzersiz performansını iyileştirmeye yardımcı olur.
- Kan basıncını düzenlemeye olanak tanır.
- Birçok hastalık riskine karşı antioksidan görevi görebilir.
- Anti-inflamatuar ajan olarak hareket eder.
Taurin, bunlara ek olarak vücuda pek çok faydayı beraberinde getirir. Taurinin eksikliği vejetaryen ve veganlarda daha sık görülebilir. Bunun nedeni ağırlıklı olarak hayvansal gıdalardan alınmasıdır.

Taurinin Faydaları Nelerdir?
Taurinin sağlık üzerindeki olumlu etkileri bilimsel araştırmalarla desteklenir. Vücuda birçok fayda sağlayan taurin, genel olarak vücut fonksiyonlarının düzenlenmesinde ve korunmasında önemli bir role sahiptir.
Metabolizmayı Hızlandırmaya Yardımcı Olur
Taurin, karaciğerin safra tuzları oluşturmasına yardımcı olur. Bu özelliği yönüyle de metabolizmayı hızlandırma ve sindirimi iyileştirmede önemli rollere sahiptir. Taurinin oluşturduğu safra tuzları, bağırsaklardaki yağ asitlerinin parçalanmasına olanak tanır. Bu sayede yağların emilimi de kolaylaşır.
Safra tuzları aynı zamanda vücudun kolesterolü parçalamasının en önemli yoludur. Bir yetişkin her gün ortalama 500 mg kolesterol parçalar[1]. Bu kolesterolün parçalanması ve safraya dönüşmesi için başta taurin olmak üzere vücudun pek çok amino aside ihtiyacı bulunur. Taurinin tüm bu özellikleri metabolizmanın çok daha hızlı çalışmasına olanak tanır.
Göz Sağlığı Üzerinde Olumlu Etkileri Vardır
Taurin, gözün retinasında yoğun olarak bulunur ve göz sağlığını desteklemek için kritik bir rol oynar. 2014 yılında bu konu hakkında bir araştırma yapılmış, buna göre retinada en bol bulunan amino asitin taurin olduğu belirlenmiştir[1]. Gözü retina dejenerasyonuna karşı korumaya yardımcı olan taurin, bazı göz hastalıkların önlenmesine de olanak tanır.
Yapılan araştırma aynı zamanda taurin miktarı yetersiz düzeyde olan bireylerin glokom ve diyabetik retinopati gibi göz bozukluklarına karşı daha hassas olabileceğini göstermiştir.
Kalp Sağlığını Korumaya Yardımcı Olabilir
Bilim insanlarının üzerinde çalıştığı konulardan biri de taurin eksikliğiyle kardiyomiyopati arasındaki ilişkidir. Kalbin gerekenden fazla çalışmasına neden olan kardiyomiyopati, kalp yetmezliği adına önemli risk faktörleri arasında yer alır. Bunun dışında 2014 yılında yapılan bir çalışma da taurin ve kalp sağlığı arasında bir ilişki olduğunu gösterir. Bu çalışma taurinin hayvanlarda yüksek kolesterol seviyeleri nedeniyle arterlerde yağ ve plak birikmesi anlamına gelen aterosklerozun ilerlemesini yavaşlatmaya yardımcı olduğunu göstermiştir[1]. Bu hastalık inme gibi kardiyovasküler hastalıkların gelişiminde risk faktörü olarak kabul edilir ve gelişiminin yavaşlaması kalp sağlığı için önemlidir.
2017 yılında yapılan farklı bir çalışma ise kalp yetmezliği olan kişilerde taurin takviyeleri ve egzersizin etkileri üzerinde durdu. 2 hafta boyunca süren bu çalışma sonucunda kritik bilgiler elde edildi. Bu araştırmaya göre taurin alarak spor yapan kişilerde kolesterol seviyeleri çok daha düşük çıktı[1].

Kasları Korumaya Yardımcı Olabilir
Kaslar, vücutta en yüksek düzeyde taurinin bulunduğu yerlerden biridir. Taurinin egzersiz kapasitesini artırabileceği ve kas hasarını azaltabileceği belirtilir. Uygun kas fonksiyonunun sağlanmasına yardımcı olan taurin, egzersiz sonrası yaşayabileceğiniz ağrıları da azaltabilir. Bu konu hakkında 2015 yılında yapılan bir çalışma, kas distrofisi gibi nöromüsküler bozuklukların tedavisinde taurinin önemli rol oynayabileceğini göstermiştir[1]. Yine de bu konu hakkında bilim insanlarının daha kesin sonuçlar için çalışmalarını sürdürmesi oldukça önemlidir.
Beyin Yaşlanmasına Karşı Koruyabilir
Taurin, beyin üzerinde koruyucu etkileri olabilecek bir amino asittir. 2017 tarihli bir araştırma, taurin takviyesi almanın uzun süreli hafıza depolamasını desteklemeye yardımcı olduğunu göstermiştir[1]. Yapılan incelemeler vücuttaki taurin miktarının yaşa bağlı olarak azalma eğiliminde olduğunu belirtir. Bu da takviyelerin yaşam boyunca ideal seviyeleri korumaya yardımcı olabileceğini ortaya koyar.
Taurin ve beyin ilişkisi hakkında 2014 yılında hayvan denekler üzerinde yapılan bir araştırma Alzheimer’ı olan farelerin taurin takviyesi alması sonucunda öğrenme ve hafıza eksikliklerinde iyileşmeler gerçekleştiğini göstermiştir. Bu araştırma hayvan denekler üzerinde yapıldığından benzer bir çalışmanın insanlar üzerinde yapılmasına da ihtiyaç duyulur[1].
Nörolojik Durumlara Karşı Koruyabilir
Taurin dengesizliği, epilepsi nöbetleri üzerinde önemli bir rol oynayabilir. Özellikle beyin hasarı geçirmiş kişilerde taurinin önemli olduğu düşünülür. Bu konu hakkında hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalar, taurinin nörolojik bozulmalara bağlı semptomları hafifletmeye yardımcı olabileceğini göstermiştir[1]. İnsanlar üzerindeki çalışmalar sınırlı olduğundan bu araştırmayı destekleyecek ve doğrulayacak yeterli kanıt henüz bulunamamıştır.
Egzersiz Performansını Güçlendirebilir
Taurinin bazı insanlarda egzersiz performansını güçlendirmeye yardımcı olabileceği öngörülür. Kas kasılmasını artırma ve kas yorgunluğunu geciktirme yeteneği yönüyle taurin, atletik performansa fayda sağlayabilir. Aynı zamanda egzersiz sırasında yağ yakımını artırabilir[3].

2013 yılında bu konu üzerine yapılan çalışmaya 3 kilometre koşu denemesi için 8 ayrı erkek koşucu katıldı. Katılımcıların her biri ilk seferde taurin takviyesi aldı. İkinci seferde ise plasebo ile yarıştı. Yapılan denemeye göre sporcular, taurin aldıktan sonra plaseboya kıyasla çok daha kısa sürede 3 kilometreyi tamamladı[1].
Taurinin atletik performans üzerindeki etkilerini inceleyen 19 ayrı çalışmadan da şu bilgiler elde edildi[3]:
- Vücutta oksijen alımının artması
- Yorgunluk hissinin azalması
- İyileşme süresinin kısalması
- Daha güçlü antrenmanlar
Bu faydalara rağmen araştırmacılar, taurinin egzersiz performansı üzerindeki etkilerinin tutarsız olabileceğini düşündüğünden daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyar.
Diyabetin İyileşme Sürecinde Etki Gösterebilir
Taurin ve diyabet ilişkisi 2012 yılında hayvanlar üzerinde yapılan bir çalışmayla araştırıldı. 12 hafta boyunca taurin takviyeli bir diyetle beslenen farelerde glikoz seviyelerinin azaldığı, insülin direncinin iyileştiği, kolesterol seviyesinin düştüğü görüldü[1]. Taurinin diyabetli insanlarda aynı faydaları sağlayıp sağlamadığını belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğunu unutmamak gerek.
Taurin bunlara ek olarak hücrelerde hidrasyon ve elektrolit dengesini korumaya, hücrelerinizdeki kalsiyum minerali miktarını düzenlemeye, kronik ve akut karaciğer hasarına karşı korumaya yardımcı olabilen ve kulak içerisindeki hücrelerin hasar görmesini engelleyerek işitmeye fayda sağlayabilen bir amino asittir[3].
Taurin ve Spor İlşkisi
Taurinin spor performansı üzerindeki etkileri konusunda yapılan araştırmalar, bu bileşiğin spor yapan kişiler üzerinde olumlu etkileri olabileceğini göstermiştir.
- Taurinin, antrenman sırasında enerji seviyesinin artırılmasına yardımcı olur.
- Egzersiz sırasında kas yorgunluğunun azaltılmasına yardımcı olur ve bu da daha uzun süreli ve etkili antrenmanlar yapmayı sağlar.
- Egzersiz sonrasında kas hasarını azaltmaya ve egzersiz sonrası iyileşmeyi hızlandırmaya yardımcı olur.
- Yağ asitlerinin oksidasyonunu artırarak yağ yakımına ve enerji metabolizmasına katkıda bulunur.
- Taurinin, atletik performans sırasında kalp fonksiyonunu desteklediği ve egzersizle ilişkili kalp yükünü azalttığı gözlemlenmiştir.
Taurinin Zararları Nelerdir?
Taurin diyabetli insanlardan kalp hastalığı riski bulunanlara kadar pek çok kişi için faydalı olabilir. Mevcut çalışmalar incelendiğinde taurinin uygun kullanımında herhangi bir yan etki veya zarar görülmemiştir ancak bazı ilaçlarla etkileşime girebileceği düşünülür. 2019 yılında yapılan bir çalışmaya göre ise bir bireyin gün içerisinde tüketebileceği en yüksek taurin dozunun 3 gram olduğunu belirtir. Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA) ise günde 6 grama kadar olan taurin dozlarının güvenli olduğunu ifade eder[3].
Henüz herhangi bir zararının olduğu kanıtlanmasa da taurin kullanan bazı kişilerde şu yan etkiler görülmüştür[3]:
- Mide bulantısı
- Kusma
- Karaciğer ağrıları
- Baş ağrısı
- Karın ağrısı

Bu yan etkilerin neden meydana geldiği konusunda yeterli görüş olmadığından taurin zararları hakkında net bilgiler mevcut değil. Yalnızca bazı riskli grupların dikkatli olması gerek. Antidepresan ve antiepileptik gibi ağır ilaçlar kullanan kişilerin, hamilelerin, kronik rahatsızlığı bulunanların taurin takviyesinden önce doktorlarına danışması önerilir. Hiçbir riskli gruba dahil olmasanız bile faydalarını göz önünde bulundurarak taurin takviyesi almadan önce de doktorunuza başvurmalısınız.
Taurin Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
Bazı yiyeceklerde bulunan ve vücudunuzun kendi başına bile üretebileceği taurinin sağlıklı bir yetişkinde eksikliği çok nadir görülür. Yalnızca taurin bakımından zengin yiyecekleri beslenmesine dahil etmeyen hassas gruplardaki yetişkinlerde taurin eksikliği olasıdır. Örneğin sıkı bir vejetaryen veya vegan diyeti uygulamak vücuttaki taurin miktarını etkileyebilir. Bu nedenle eğer bu tarz bir beslenme şekline sahipseniz yeteri miktarda taurin alıp almadığınızla ilgili testler yaptırabilirsiniz.
Taurin eksikliği kendisini net belirtilerle göstermeyebilir. Yoğun ve ileri düzey eksikliklerde şu belirtilerle karşılaşmak mümkün[4]:
- Görme bozuklukları
- Yüksek tansiyon
- Böbrek bozuklukları
- Hipotiroidizm
- Endişeli ruh hali
- Depresyon
- Obezite

Taurin eksikliği sorunu için et, balık, yumurta, süt ürünleri ve kabuklu deniz ürünlerini beslenmenize dahil edebilirsiniz. Taurin enerji içeceklerinde de bolca bulunur ancak bu içeceklerin içerisindeki kafeinin fazla tüketiminin bazı sorunlara yol açabileceğini unutmamanızda da fayda var.
Taurin metabolizma hızı, göz ve kalp sağlığı, kas gelişimi gibi birçok noktada fayda sağlar. Siz de spordaki performansınızı artırmak için doktorunuzun tavsiyelerini de göz önünde bulundurarak vücudunuzun taurin miktarını dengeleyebilirsiniz. Burada unutmamanız gereken ise aşırı taurin alımının olası riskleridir. Bu risklerden kaçınmak için uzman tavsiyelerine mutlaka dikkat etmeli, yalnızca önerilen dozlarda taurin almalısınız.
ÖNE ÇIKANLAR

Kilo kontrolü, sağlıklı yaşam tarzının sürdürülmesi için kritik bir unsurdur. Kiloyu dengelemek; genetik yapı, yaş, cinsiyet, yaşam biçimi ve çevresel etkenler gibi birçok faktörden etkilenir. Bu noktalar bazen kilo yönetimini zorlaştırsa da dengeli beslenme ve düzenli fiziksel aktivite, sağlığı desteklemek ve kilo …

Hemen hemen herkesin günlük yaşamında karşılaştığı sürekli açlık hissi, neden kaynaklandığını tam olarak anlamakta zorlanılan bir durumdur. Gün boyunca düzenli öğünler tüketmenize rağmen açlık hissetmeye devam ediyorsanız, bu durumun arkasında birden fazla neden olabilir. Vücudun açlık sinyallerini tetikleyen …

İnsanlık, yüzyıllardır gençliği ve sağlığı korumanın sırlarını arar durur. Günümüzde bu arayış, bilimsel araştırmalar ve teknolojik gelişmeler sayesinde hiç olmadığı kadar ileri bir noktaya ulaşmıştır. Harvard Üniversitesi’nde genetik profesörü olan Dr. David Sinclair, yaşlanma sürecini anlamak ve yavaş…