Detoks Nedir? Detoks Suyu Nasıl Yapılır? 7 Detoks Tarifi

Detoks Nedir?

Detoks, vücudun kendi kendisini temizleme sürecidir. Detoks diyetleri de toksinleri yok etmek için tasarlanmış beslenme organizasyonlarıyla bu sürece doğal olarak destek vermek anlamına gelir. Tipik bir detoks diyeti, aralıklı oruç diyeti yöntemine benzeyen bir sürecin ardından meyve, sebze, meyve suları ve sudan oluşan sıkı bir beslenme programı şeklinde tasarlanır. Bu beslenme programı bazen bitki çaylarını, besin takviyelerini, vitamin ve mineral desteklerini de içerir.

Detoks aşamasında vücudun doğal mekanizmasının aşağıdaki süreçlerden geçmesi sağlanır^[1].

• Aralıklı oruç veya sadece sıvı gıdalarla beslenme yöntemiyle organları, özellikle de sindirim sistemini dinlendirmek detoks diyetinin ilk aşamasıdır.
• Toksinlerden kurtulmak için karaciğere faydalı yiyeceklerin tüketilmesi veya takviyelerin alınmasıyla bu diyete devam edilir.
• Üçüncü aşamada idrar ve ter yoluyla toksinlerin vücutta atılması hedeflenir.
• Son olarak da vücuda sağlıklı besinler alınması için bir program yapılır.

Araştırmalarda detoks diyetlerinin sindirim problemleri, kronik hastalıklar, obezite ve kronik halsizlik gibi çeşitli sağlık sorunlarına da destek verdiği görülür^[2].

Detoks Suyu Nasıl Yapılır?

Detoks diyeti yapmanın birçok yolu vardır. Ancak en popüler iki detoks yöntemi şöyledir:

• Master Cleanse Detoksu: Bu yöntemde limonata ağırlıklı olarak tüketilir. Bu sebeple, master cleanse detoks suyu limonata diyeti olarak da bilinir. Bu diyette yaklaşık 10 gün boyunca hiçbir katı yiyecek yenmez. Gereken kalori daha çok limonatadan alınır^[3]. Bu diyette limonataya ek olarak meyve ve sebzelerle hazırlanmış smoothie tüketilir. Master Cleanse detoks suyu çorba, et suyu, akçaağaç şurubu ve portakal suyuna da izin verir.
• Meyve ve Sebze Suyu Detoksu: En popüler detoks terapisidir. Birkaç gün boyunca sadece meyve ve sebze suları kullanılır. Elma, salatalık, kereviz, marul, limon, ıspanak, lahana, zencefil, ananas, nane, kırmızı biber, badem, hurma ve deniz tuzu meyve ve sebze suyu detoksunun en popüler sebze ve meyvelerindedir^[4].
• Sınırlandırılmış Katı Gıda Diyeti: Sadece sabah kahvaltısı ve akşam yemeğinde az miktarda sebze ve meyve ağırlıklı yiyeceğe izin verilir.

En popüler iki diyet de dahil olmak üzere tüm detoks suyu terapilerinin bazı ortak noktaları bulunur. Bu ortak noktalar ise şu şekildedir:

• Taze sebze ve meyve sularının yanı sıra bol bol su içmek
• Tuzlu su veya limon suyuna beslenme programında yer vermek
• İşlenmiş gıdalardan uzak durmak
• Alerjen gıdalardan kaçınmak
• Alkol, kahve, sigara ve rafine şekeri tamamen bırakmak
• Düzenli olarak egzersiz yapmak

Detoksu suyu yaparken olabildiğince taze ve doğal sebze, meyveler kullanmanız önemlidir. Paketlenmiş meyve suları satın olmak yerine taze ve doğal meyvelerle içeceğiniz kendiniz hazırlamaya özen gösterin. Paketlenmiş meyve suları, ekstra şeker ve koruyucu madde içerebileceğinden detoksa uygun olmayabilir. Ayrıca meyve suyunuzu hazırlarken kabuklarını da kullanmaya çalışın. Meyvelerin kabukları, vücut için faydalı besin ve mineralleri içerir. Ancak, bu noktada meyve suyunuzu tazeyken tüketmeyi tercih edin.

Detokstan olabildiğince yararlanmak için glisemik indeksi düşük meyveler tüketmeye dikkat edebilirsiniz. Tarifleri hazırlarken maydonoz ve ıspanak gibi otlardan da yararlanabilirsin. Bunların tadını sevmeseniz bile içeceğinizi bal gibi alternatif tatlarla lezzetlendirebilirsiniz. Tabi bu detaylara özen gösterirken toksinleri vücudunuzdan atmak için bol su tüketmeyi de ihmal etmemelisiniz.

Detoksun Yararları Nelerdir?

Diyeti uygulayan kişiler, diyet sırasında ve sonrasında daha enerjik hissettiklerini belirtir^[5]. Bunun nedeni, toksinlerden ve işlenmiş gıdalardan uzak bir beslenme organize etmek olabilir. Ayrıca meyve, sebze ve ekstra takviyelerin uygulandığı bu yöntemde daha önce eksikliği yaşanan vitamin ve mineraller de alınıyor olabilir. Bunun yanı sıra diyeti uygulayan bazı kişilerde kalori açığına bağlı olarak halsizlik yaşandığı da görülür^[5]. Ancak yaygın yaygın görülen detoks yararları şöyledir:

• Kilo Vermeye Destek: Vücuttan toksinlerin uzaklaştırılması, vitamin ve minerallerin emilimine yardımcı olabilir. Bunun yanı sıra sıvı gıdaların ağırlıklı olduğu bir beslenme şekli olduğu için kilo vermeye de destek olur. Yapılan bir araştırmada yedi gün boyunca Master Cleanse detoksu uygulayan bir grup insanın vücut ağırlığının, vücut kitle indeksinin, vücut yağ yüzdesinin, bel-kalça oranının azaldığı görüldü^[6]. Aynı araştırmanın sonuçlarında inflamasyon belirtilerinin, insülin direncinin ve leptin seviyelerinin de düştüğü gözlemlendi.

• Sağlıklı Saçlara Katkı: Diyet sırasında toksinlerin uzaklaşması, vitamin ve mineral emiliminin artması saçların daha sağlıklı olmasına destek verebilir^[7].
• Bağışıklık Sistemine Yardımcı: İşlenmiş gıda ve katkılı maddelerden uzak durulmasıyla birlikte vitamin ve mineral açısından zengin sebze ve meyvelerle beslenmek bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardımcı olabilir.

Detoks diyetinin faydalarından yararlanmak için beslenme programınızı değiştirmeye karar verdiyseniz aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz:

• Başlamadan önce yapmanız gereken ilk şey bir beslenme uzmanına veya hekime danışmak. Bu diyet sırasında yoğun kalori açığı oluşacağı için sağlığınız üzerinde herhangi bir zararlı etkiye neden olup olmayacağını hekiminizle birlikte değerlendirebilirsiniz.
• Size en uygun detoks diyetini seçmelisiniz. Detoks tarifleri, vücut yapısına ve kalori ihtiyacına göre çeşitlendirilebilir.
• Katı gıdaları tamamen listeden çıkardığınız bir detoks terapisi uyguladıysanız, vücudunuza hazırlık için süre tanıyın. Ani ve hızlı bir şekilde katı yiyecekleri tüketmeye başlamayın.

Detoks diyetlerinden birini uygulamaya başlamadan önce olası yan etkileri değerlendirmek önemlidir. Birçok detoks diyeti, ciddi oranda kalori kısıtlaması gerektirir. Kısa süreli açlık ve sınıflı kalori almak bazı kişiler için zararlı olabilir. Uzun süreli açlık enerji, elektrolit dengesizliğine yol açabilir^[8]. Bu durum da genel sağlığınız üzerinde olumsuz sonuçlar doğurabilir. Ayrıca doğru olmayan bir detoks programı, vitamin ve mineral eksikliklerine de sebep olabilir.

Tüm bu olası yan etkiler sebebiyle detoks çocuklar, ergenlik çağında olan gençler, yaşlılar, yetersiz beslenenler, hamile veya emziren kadınlar, diyabet, yeme bozukluğu yaşayanlar için zararlı olabilir. Eğer detoks yapmak istiyorsanız ve yan etkilerinden endişeleniyorsanız hekiminiz uygun bir detoks programı hazırlamanız konusunda size destek verecektir.

En Popüler 7 Detoks Tarifi

Tam anlamıyla detoks diyetini uygulamaktan çekinseniz bile vitamin ve mineral deposu olan detoks içeceklerini beslenme programınıza ekleyebilirsiniz. Bu içecekler de diyetin faydalarından olan vücudun doğal temizlik mekanizmasına destek vermeye katkı sağlar. En popüler 7 detoks tarifi şöyle:

• Portakal Havuç ve Zencefil: C vitamini açısından zengin olan portakal, beta karoten ve lif içeriği yüksek olan havuçla birleştiğinde ortaya hem lezzetli hem de faydalı bir içerik çıkar. Zencefil ise daha güçlü ve zengin hale getirir. 2 büyük portakal, 1 büyük havuç, bir fiske zencefil tozu ile kendiniz için güzel bir detoks içeceği hazırlayabilirsiniz.

• Limonata: En popüler detoks suyu olan limonatayı nane ve balla ile lezzetlendirebilirsiniz. Tarifinde ise 5 adet limon 1 demet nane 2 yemek kaşığı bal ve kırık buz yer alır. Tüm malzemeyi blenderdan geçirerek soğuk olarak tüketebilirsiniz.
• Salatalık ve Nane: 1 adet salatalığı küçük küçük doğrayın. Doğranmış salatalıkları, yaklaşık 10 adet nane yaprağı eklediğiniz 1 bardak suyun içine ekleyin. Bu karışımı süzdükten sonra içine 2 yemek kaşığı limon suyu ve dilerseniz kaya tuzu ekleyin.

• Pancar ve Nar Suyu: Blenderın içine nar suyu ve küçük küçük doğranmış pancar ekleyin. Pancarlar tamamen incelene kadar karıştırdıktan sonra bir fiske karabiber ekleyerek içeceği bir kez daha karıştırın.
• Ballı Limonlu Zencefil Çayı: Demliğin içine 3 bardak su ekleyin. Su kaynamadan önce içine 1 çay kaşığı zencefil koyun. Kaynamaya başlayınca her fincan için 1 çay kaşığı yeşil çay yaprağı, 1 tatlı kaşığı limon suyu ve 1 tatlı kaşığı bal ekleyin. 4-5 dakika kaynattıktan sonra süzerek içime hazır hale getirin.
• Meyveli Çay: 2 adet papatya çayı poşetini, bir portakalın kabukları, 50 gram çilek, 50 gram yaban mersini, 10 gram zencefil ve 10 adet nane yaprağı ile birlikte demleyin. Dört dakika sonra içeceğiniz hazır olur.
• Baharat Çayı: 2 bardak suyu ısıtın. Su kaynamadan önce yarım çay kaşığı zencefil, ¼ çay kaşığı karabiber, 1 tatlı kaşığı bal ekleyin. Su yarıya inene kadar kaynatmaya devam edin. Su yarıya indikten sonra detoks içeceğiniz tüketime hazır olur.

Detoks diyetinde yer vereceğiniz sebze ve meyveleri damak tadınıza göre seçebilirsiniz. Bu diyete uygun bitki çayları ve smoothielerin içine bal, akçaağaç şurubu gibi lezzetler ekleyerek kendi tarifinizi hazırlayabilirsiniz.

Örnek Detoks Diyeti

Detoks diyeti çeşitlerine göre farklılık gösterse bile katı yiyeceklerin sınırlandırıldığı ancak tam olarak yasaklanmadığı örnek bir plan şu şekildedir:

1. Gün:

Sabah Kahvaltısı:

• Bir porsiyon taze meyve (3 gün süresince elma, armut, mango, üzüm, ananas ve greyfurt arasından seçim yapılabilir.)
• Küçük bir bardak yağsız süt
• Bir fincan bitki çayı veya su

Öğle Yemeği:

• 1 adet kivi
• Karışık sebze salatası (rendelenmiş havuç, kereviz, marul ve pancar kullanılabilir.
• Buharda haşlanmış sebzeler
• Bitki çayı, detoks suyu veya su

Akşam Yemeği:

• Buharda pişirilen sebzelerle hazırlanmış omlet (brokoli, lahana, brüksel lahanası ve karnabahar kullanılabilir.)
• Su

2. Gün:

Sabah Kahvaltısı

• Sebze ve meyveli smoothie (seçmiş olduğunuz detoks diyeti türüne göre içine az miktarda yoğurt ekleyebilirsiniz.)

Öğle Yemeği:

• 1 büyük mango
• Domates, biber, taze soğan, ıspanak ve bol limon suyuyla hazırlanmış salata
• Sebzeli smoothie

Akşam Yemeği

• Buharda haşlanmış sebzeler
• Su

3. Gün:

Sabah Kahvaltısı:

• Sebze ve meyveli smoothie

Öğle Yemeği:

• Mercimek ve nohutlu çorba
• Bitki çayı veya su

Akşam Yemeği:

• Buharda pişmiş sebzeler (kereviz, pırasa, havuç, domates, ıspanak, brokoli ve lahana kullanılabilir.)
• Bitki çayı veya su

Katı gıdanın yoğun şekilde sınırlandırıldığı detoksun 3 günden fazla sürdürülmesi önerilmez^[9]. Detoks yapmanın temel amacının kalori kaybetmek olmadığını, hedeflenin toksinlerden arındırılmış olan bir vücut olduğu unutmadan kendiniz için en iyi beslenme programını organize edebilirsiniz. Detoks için gereken temel kuralları uygulayarak örnek menüyü kendinize göre organize edebilirsiniz.