Bilişsel Eğitim Nedir? Faydaları Nelerdir?

Bilişsel Eğitim Nedir?

Bilişsel eğitim bireyin zihinsel süreçlerini geliştirmeye yönelik bir yaklaşımdır. Bu yaklaşım bireyin bilgiyi işleme, öğrenme ve hatırlama yeteneklerini artırmayı hedefler. Bilişsel eğitim düşünme becerilerinin geliştirilmesine odaklanarak bireylerin problem çözme, karar verme ve eleştirel düşünme yeteneklerini güçlendirir^[1].

Bu eğitimin amacı geniş kapsamlıdır; sadece akademik başarıları artırmak değil aynı zamanda bireylerin yaşam kalitesini de iyileştirmektir. Bireylerin bilgiye erişimleri, bu bilgileri anlamlandırmaları ve kullanmaları konusunda etkinliklerini artırarak daha bağımsız ve öz-yeterli olmalarını sağlar^[1].

Bu eğitim yaklaşımının farklı teknikleri vardır. Bunların arasında metakognitif stratejiler, bellek egzersizleri ve dikkat geliştirme teknikleri bulunur. Metakognitif stratejiler öğrencilerin kendi düşünme süreçlerini anlamalarına yardımcı olurken, bellek egzersizleri onların bilgileri daha uzun süre hatırlamalarını sağlar. Dikkat geliştirme teknikleri ise özellikle dikkat eksikliği olan bireyler için oldukça yararlıdır^[1].

Bilişsel eğitim bireylerin yaşamlarındaki pek çok alanda daha etkin ve bağımsız olabilmelerine yardımcı olabilir. Bu nedenle her yaştan insanın bu eğitime ihtiyacı vardır. Eğer siz de kendiniz veya çocuklarınız için bu tür bir eğitime ilgi duyuyorsanız profesyonel bir destek almanız önemlidir. Unutmayın ki doğru yöntemlerle uygulanan bilişsel eğitim, hem hayat kalitenizi artırabilir hem de sizin daha mutlu ve başarılı bir birey olmanızda önemli rol oynayabilir^[1].

Geleneksel öğrenme, belirli bir konuda ustalık kazanmaya çalışmak yerine ezberlemeye odaklanır. Aşağıdakiler bilişsel öğrenmenin temel yönleridir:

• Anlama: Bilişsel öğrenmenin verimli olması ve size fayda sağlaması için ilk etapta belirli bir konuyu öğrenmenizin nedenini anlayın^[3].
• Hafıza: Bilişsel öğrenme eğitimde çok etkisiz olan bilgilerin karışmasını engeller. Bir konu hakkında derin bir anlayışa sahip olmak yeni bilgileri önceki deneyimler veya bilgilerle ilişkilendirme yeteneğinizi geliştirir^[3].
• Uygulama: Bilişsel öğrenme stratejileri yaşam durumlarında yeni bilgi veya becerileri uygulamanıza yardımcı olur. Problem çözme becerilerini geliştirmeye devam ederken sizi cesaretlendirir^[3].

Bilişsel Eğitim Faydaları

Bilişsel eğitim insan beyninin bilgi işleme ve problem çözme kapasitesini artırmaya yönelik bir öğrenme yaklaşımıdır^[2]. Bu eğitim şekli bireylerin zihinsel yeteneklerini geliştirirken aynı zamanda hayatlarına olumlu katkılarda bulunabilir. Peki neden bilişsel eğitime önem vermelisiniz? Bunun birkaç sebebi var.

Bilişsel eğitimin faydalarını düşünürken ilk olarak akla gelen genellikle problem çözme ve karar verme becerileri üzerindeki etkisidir. Karar verme ve problem çözme yetenekleri ise hem iş hem de günlük yaşamda önemli bir yere sahiptir. Bilişsel egzersizler bu yetenekleri en üst düzeye çıkarmaya yardımcı olur. Örneğin bir durumu analiz edebilme, olası sonuçları tahmin etme ve en uygun çözümü belirleme yeteneği kritik düşünmeyi gerektirir^[2].

Ayrıca bilişsel eğitimin hafızayı da güçlendirdiği gözlemlenmiştir. Bilgileri daha hızlı ve daha etkin bir şekilde hatırlama kabiliyeti, okulda veya işyerinde başarıya ulaşmak için oldukça değerlidir. Ayrıca yaşlandıkça hafızanın doğal olarak azalmaya başladığı gerçeği göz önünde bulundurulduğunda bilişsel eğitim bu süreci yavaşlatmanın bir yolunu sunabilir^[2].

Bilişsel eğitim duygusal sağlığı da destekler. Duygusal dengemizi korumak için zihnimizin bir parçasının tamamen aktif olması gereklidir. Bilişsel eğitim bu süreçte rol oynar ve duygusal istikrar sağlamada yardımcı olabilir. Bütün bunlar göz önünde bulundurulduğunda, bilişsel eğitimin faydaları tartışmasızdır ve her yaştan kişiye uygulanabilir bir yaklaşımdır^[2].

Bilişsel Eğitim Çeşitleri

Bilişsel eğitim birçok farklı formda ve çeşitte karşımıza çıkar. Bu çeşitlerin her biri belirli becerileri ve yetenekleri geliştirmeye odaklanır. Bilişsel eğitim çeşitleri aşağıdaki gibidir^[4]:

• Örtük öğrenme: Bilgi ve becerileri farkında olmadan öğrendiğinizde buna örtük öğrenme denir.
• Açık öğrenme: Öğrenme aktivitelerini ve fırsatlarını aradığınızda gerçekleşir. Çünkü açıkça bir şeyler öğrenmek istersiniz.
• İşbirlikçi öğrenme: İşbirlikçi öğrenme gruplar halinde gerçekleşen öğrenmedir. Her üye en iyi beceri ve niteliklerine katkıda bulunur. İşbirlikçi öğrenme, genellikle ve eğitimci olan bir kişinin bir kavram sağladığı ve grubun fikir etrafında anlam oluşturmasına yardımcı olduğu zamandır.
• Anlamlı öğrenme: Motivasyonel, bilişsel ve duygusal boyutları kullanan bir bilişsel öğrenme şeklidir.
• İlişkisel öğrenme: Önceden seçilmiş uyaranlar ve kesin davranış arasındaki ilişkiyi içeren öğrenmedir.
• Alışkanlık ve duyarlılık: İlişkisel olmayan öğrenmedir. İnsanların uyum sağlamasını mümkün kılan ilkel bir öğrenme türüdür; bu da günlük hayatımızda yapmamız gereken bir şeydir. Alışkanlığa bir örnek gürültülü bir otoyolun yakınında yaşayan insanlar olacaktır. İlk taşındıklarında evlerinin önünden geçen tüm araçların farkındadırlar, ancak orada uzun süre yaşadıkları için gürültüye karşı duyarsızlaşırlar ve nadiren onları rahatsız eder.
• Keşif öğrenimi: Öğrenmek için yolunuzdan çıktığınızda ve aktif olarak bilgi aradığınızda bu öğrenim türü gerçekleşir.

• Gözlem veya taklit öğrenme: Davranışları bir başkasından veya görülen bir şeyden sonra modelleme ile öğrenmedir.
• Duygusal öğrenme: Bir kişinin duygularını kontrol etmek ve yönetmek için kullandığı duygusal zeka gelişimini içeren öğrenme.
• Deneyimsel öğrenme: Deneyimlerin doğrudan bir sonucu olan bilişsel öğrenme türü. İnanılmaz derecede özneldir çünkü bireyler olayları ve fenomenleri farklı şekilde deneyimler.
• Ezbere dayalı öğrenme: Bu bilişsel öğrenme biçimi bilgiyi daha derin bir düzeyde anlamadan ezberlemeyi içerir.
• Alıcı öğrenme: Bireyin sadece öğrenmeye çalıştığı bilgiyi aldığı tamamen pasif bir öğrenme türü. Bir örnek profesörün ders verdiği ve öğrencilerin pasif olarak dinlediği bir ders olabilir.
• Metabilişsel stratejiler: Metabilişsellik “düşünme hakkında düşünmek” anlamına gelir. Bu bilişsel öğrenme türü bir öğrenme deneyimine katıldığımızda hangi öğrenme stratejisini kullanmayı planladığınıza bilinçli olarak karar vermenizi içerir.

Bilişsel Eğitim ve Spor

Bilişsel eğitim ve spor birbiri ile oldukça yakından ilişkilidir. Spor özellikle çocuklar ve gençler üzerinde olumlu bilişsel etkiler yaratır. Aktif olarak spor yapan bireylerin problem çözme, planlama ve organizasyon gibi bilişsel becerileri daha gelişmiştir. Ayrıca spor beyin hücrelerinin yenilenmesini teşvik eder ve hafıza fonksiyonlarını iyileştirir^[5].

Spor yapmanın sağladığı düzenli fiziksel hareketlilik beynin oksijen alımını artırır ve yeni sinir hücresi oluşumunu destekler. Bu da öğrenme kapasitesini ve bilişsel performansı doğrudan etkileyerek artırır. Özellikle takım sporları strateji geliştirme ve hızlı karar verme gibi bilişsel süreçleri kullanmayı gerektirir. Bu da bu tür aktivitelerin bilişsel yetenekleri güçlendirdiği anlamına gelir^[5].

Düzenli egzersiz yapmak stres seviyelerini azaltabilir ve depresyon belirtilerini hafifletebilir. Bu durum bireyin genel psikolojik durumu üzerinde olumlu bir etki yaratırken aynı zamanda bilişsel işlevlerin de daha iyi çalışmasını sağlar^[5].

Sporun bilişsel eğitim üzerindeki etkileri göz ardı edilemez. Çünkü spor problem çözme, planlama ve organizasyon yeteneğinin yanı sıra öğrenme kapasitesini arttırma gibi farklı alanlarda bireylere yardımcı olabilir. Böylelikle hem bedensel hem de zihinsel açıdan sağlıklı bir yaşamın temellerini atmaya yardımcı olur^[5].

Spor da dahil olmak üzere yapılan her şey, bilişsel becerilerin temeline dayanır. Aşağıdaki örnekler, belirli bilişsel yeteneklerin atletizmde oynadığı rolü gösterir^[5].

• Sürekli Dikkat: Hemen hemen tüm sporlar sürekli dikkat ve odaklanma gerektirir.
• Seçici Dikkat: Alakasız uyaranları elemek ve bir durumun önemli yönlerine odaklanabilmek sporda hayati önem taşır.
• Esnek Dikkat: Bir aktiviteden diğerine hızlı ve sorunsuz bir şekilde geçiş yapabilme yeteneği birçok sporda çok önemlidir.
• Görsel Yayılma: Bir bakışta daha fazla bilgi alabilmek ve özellikle görsel görüşün etkili kullanımıdır.
• Görsel Ayrımcılık: Küçük farklılıkları ayırt etmektir.
• Görselleştirme: Oyun oynama durumunun zihinsel bir haritasını oluşturma yeteneği hemen hemen her takım sporundaki oyuncular için önemli bir uzmanlık alanıdır.
• Çalışma Belleği: Çalışma belleği, birden fazla bilgiyi manipüle ederken kişinin zihninde tutma yeteneğini ifade eder.
• Görsel-Motor Entegrasyonu: Bir topu yakalamak veya vurmak, bir hedefe nişan almak veya takım üyeleriyle eylemleri koordine etmek gibi gözleri ve elleri birlikte verimli bir şekilde kullanma yeteneğidir.
• Zamanlama ve Ritim: Ritmik olarak ve saniyelik zamanlamada performans gösterme yeteneğidir.
• Karar Hızı: İki saniyelik kararlar atletizmin ayırt edici bir özelliğidir ve en alakalı bilgilere dayanarak hızlı bir şekilde karar verme yeteneği bir sporcu rakibin eylemine her cevap verdiğinde sporda sürekli olarak test edilir.

Catchpad

CatchPad harekete geçme, geliştirme ve eğlenceyi aynı anda sunar. İnteraktif ve eğlenceli bir yaklaşımla tasarlanmış olan bu ekipman ile birden çok beceriyi geliştirmek kolaylaşır. Ekipmanı kullanarak yapılan antrenmanlardan elde edilecek performansı bir üst seviyeye çıkarmak mümkün olur. Antrenmanlara teknolojiyi katmanızı sağlayan CatchPad’de fiziksel ve zihinsel gelişimi destekleyen birden çok egzersiz bulunur. Uygulaması üzerinden dilediğiniz antrenmanı açarak süreyi, rengi ve diğer detayları ayarlayarak egzersize başlayabilirsiniz.

Bu özel ekipman ışık ve sesle rehberlik eden bağlantılı Pad’ler içerir ve çoklu duyusal uyarım sunar. CatchPad ile antrenmanlarınızı maksimum düzeye çıkarabilirsiniz. Top tutma yeteneğini artırarak hücum verimliliğini yükseltebilir veya tepki süresini azaltarak basketbol becerilerinizi geliştirebilirsiniz. CatchPad ekipmanı tüm sporlar, fitness seviyeleri ve eğitim hedeflerine uygun önceden tanımlanmış aktiviteler sunar. Ekipmanı kullanmanıza yardım eden mobil uygulamada kolay anlaşılır talimatlar ve demo videolar da mevcuttur. Bu sayede aktivitenizin tüm detaylarını kişiselleştirebilir ve süreci kolaylıkla kontrol edebilirsiniz. Ayrıca CatchPad kullanarak gerçekleştirdiğiniz antrenmanların sonucunu uygulama ekranını kullanarak takip edebilir ve analizleri görebilirsiniz. Böylece aktiviteye, kullanıcıya odaklanabilir ve kendinizi daha iyi ve hızlı yapmak için hangi alanlarda çalışmanız gerektiği konusunda rahatça karar verebilirsiniz.

CatchPad ekipmanı ile yapılan grup egzersizlerini MAC/One – MACFit kulüplerinde deneyebilir, hem etkili hem eğlenceli egzersiz yapmanın ayrıcalığını yaşayabilirsiniz.