Su Diyeti Nedir? Su Diyeti Nasıl Yapılır?
Su diyeti, özellikle son yıllarda popülerleşen ve vücudu temizlemeyi amaçlayan bir yöntem olarak kabul edilir. Genellikle sağlıklı beslenmeye başlamayı amaçlayan kişiler öncelikle vücudundaki toksinlerden kurtulmak için bu yöntemden faydalanılır. Dünyaca water fasting olarak kabul edilen su diyeti bazı bilimsel gerçekliklere dayandırılıyor olsa dahi doktorunuza danışmadan uygulamamanız son derece önemlidir. Hadi, gelin birlikte “Su diyeti nedir? Su diyeti nasıl yapılır?” inceleyelim.

İÇİNDEKİLER
Su Diyeti Nedir?
Su diyetinin ortaya çıkmasındaki mantık, Nobel Ödülü alan Japon bilim insanı Yoshinori Ohsumi tarafından yapılan bir araştırmadır. Bu araştırmada otofajiyi hızlandıran etkenler üzerinde durulmuştur. Otofaji ise; vücutta bulunan zararlı hücrelerin sindirilerek yok edilmesine verilen addır. Özellikle kontrolsüz hücre bölünmeleri nedeniyle ortaya çıkan kanser hastalığının tedavisi için yapılan çalışmalarda otofaji terimine sıklıkla yer verilir.
Yoshinori Ohsumi yaptığı araştırmalarda vücudun uzun süre aç kalmasının otofaji hızını önemli anlamda arttırdığını ortaya çıkarmıştır[1][4]. Bu araştırmalar sonucunda da water fasting uygulamaları ön plana çıkmıştır.

Su Diyeti Nasıl Yapılır?
Su diyetine başlarken en sık yapılan hataların başında vücudu bu sürece hazırlamamak gelir. Normalde gün içerisinde minimum 3 öğün yapıyorsanız ve her 2-3 saatte bir atıştırma alışkanlığınız varsa öncelikle intermittent fasting adı verilen aralıklı orucu yapabilirsiniz. Öğün aralarınızı minimum 8 saatte tutmanız gereken bu beslenme tarzında yavaş yavaş açlık süresini uzatabilirsiniz.
Açlık süresini uzattığınızda sürekli bir şeyler yemeyeceğinizden dolayı vücut insülin salgılayarak kan şekeri dalgalanmalarına neden olmaz. Eğer bir sağlık probleminiz bulunmuyorsa gün içerisinde kan şekerinizin sabit olduğunu görebilirsiniz. Kan şekerinizi ölçmek için eczanelerde kolaylıkla bulabileceğiniz şeker ölçüm cihazlarından faydalanabilirsiniz.

Vücudunuzu açlığa alıştırdıktan sonra su diyetine başlamak da daha kolay olur. Şimdiye kadar hiç su diyeti yapmadıysanız başlangıç aşamasında 24 saatin üzerine çıkmamalısınız. Vücudunu hazır hissedip 7 ve 21 günlük su diyeti yapan pek çok kişi vardır. Ancak uzun süreli oruçla ilgili yeterli çalışma bulunmaz.
- Su diyetine başlamadan önce mutlaka doktorunuza danışmalı ve tahlillerinizi yaptırmalısınız. Diyet boyunca elektrolit dengelerinde bozulmalar yaşanabilir. Bu nedenle sağlık durumunuz mutlaka kontrol edilmeli ve böbrek, mide, kalp gibi organlarınızda problem varsa bu diyeti yapmamalısınız.
- Su diyetini kısa sürede kilo verdirecek bir yöntem olarak görmemelisiniz. Bu detoksun amacı kilo vermek olmamalı. Unutmamalısınız ki uzun süreli açlık sonucunda vermiş olduğunuz kiloların yaklaşık yarısını geri alırsınız.
- Diyet boyunca herhangi bir katı gıda yememelisiniz. Su tüketiminde herhangi bir sınır yoktur. Ancak 1,5 litrenin altında kalmamak ve aynı zamanda su içmek için vücudu gereğinden fazla zorlamamak önemlidir. Ayrıca yeterince su içip içmediğinizi anlamak için idrar renginizi de kontrol edebilirsiniz. İdrarda görülen yoğun sarılık vücudun ihtiyacı olan suyu alamadığınız ve dehidrasyon başlangıcında olduğunun bir göstergesidir[2].
- Su diyeti boyunca suyun yanı sıra şekersiz çay, kahve ve bitki çayları içilebilir. Ayrıca 1 şişe maden suyu içerek elektrolit takviyesinde bulunabilirsiniz. Ancak maden suyu miktarını artırmanın ödeme neden olabileceğini göz önünde bulundurmalısınız.
- Özellikle uzun süreli bir water fasting deneyimi planlıyorsanız doktorunuzla görüşmenizde ve ihtiyaç duyabileceğiniz besin takviyelerini almanızda fayda vardır. 3 gün ve üzeri su diyetleri için genellikle magnezyum takviyesi kullanılır[3].
- Özellikle 3 gün ve üzeri sürede devam edecek su diyetinde lavman uygulaması ile bağırsakların temizlenmesi amaçlanır. Bunun için bir sağlık kurumundan faydalanabilir ya da eczanelerden lavman seti alabilirsiniz.
- Su diyeti sonrasında bir anda katı gıdayla beslenmek sindirim sisteminize zarar verebilir. Bu nedenle kaç gün su diyeti yaptıysanız 2 katı süre kadar geçiş süreci ile devam etmelisiniz. İlk günler yalnızca sıvı gıdalar tüketmenizde fayda vardır. Bu süreçte genellikle kemik suyu ile yapılan çorbalar tercih edilir. Ardından kolay sindirilen sebze püreleri tüketebilir ve daha sonra sağlıklı bir beslenme programına geçiş yapabilirsiniz.
Su Diyetinin Yararları Nelerdir?
Su diyetiyle ilgili insan ve hayvanlar üzerinde yapılmış çeşitli deneyler vardır. Bu deneylerden yola çıkan uzmanlar su diyetinin bazı potansiyel faydaları olduğunu düşünmüştür.

- Su diyetinde aç kalınan süre boyunca vücuttaki hasarlı hücrelerin yok edilmesi ve yeni hücre oluşumlarının hızlanması beklenir. Yapılan araştırmalar alzheimerin, kalp hastalıklarının ve kanserin ortaya çıkma riskini azalttığını göstermiştir[5][6]. Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar ise; water fasting uygulanan hayvanların yaşam süresinin ortalamanın üzerinde olduğunu düşündürür. Ancak bu araştırmaların yeterli miktarda olmadığını göz önünde bulundurmak önemlidir.
- Doktor kontrolünde sürdürülen su diyetinin tansiyonu düşürebileceği ile ilgili çalışmalar mevcuttur. Morbid obez seviyesinde kilolu kişiler üzerinde 17 gün su diyeti yapılarak sürdürülen çalışma sonrasında kan basıncında azalma gözlemlenmiştir[7].
- Su diyeti ile ilgili yapılan çalışmalar arasında en çarpıcılarından birisi; leptin ve insüline karşı duyulan hassasiyeti arttırmasıdır. Kilo problemi yaşayan kişilerin en büyük sorunu vücudun insüline karşı olan hassasiyetinin azalmış olmasıdır. Tükettiğiniz her besin sonrasında ortaya çıkan glikozu hücrelere almak için insülin salgılanır. Ancak sürekli yemek yediğinizde hücreler insüline karşı duyarsızlaşır ve daha fazla insülin üretimine ihtiyaç duyulur. Böylece vücut sağlıksız bir döngüye girerken kan şekerinde sürekli dengesizlikler yaşanır[8].
- Water fasting, epilepsi hastalarının sık sık deneyimlediği yöntemlerden birisidir. Bazı çalışmalar, su diyetinin nörodejenerasyonu yavaşlatırken yeni beyin hücrelerinin üretimine katkıda bulunabileceğini göstermiştir. Bu nedenle Parkinson ve Alzheimer hastalarıyla otizmli bireyler üzerinde de etkili olabileceği düşünülmüştür[14].
- Su diyetinin uyku kalitesini arttırdığını gösteren çalışmalar mevcuttur[15]. Bunun nedeninin vücudun uyurken sindirim için enerji harcamasına gerek kalmaması ve böylece derin dinlenmeye geçtiği tahmin edilmiştir. Ayrıca diyeti uygulayan kişiler genellikle daha az uykunun kendilerine yettiğini ve güne daha erken başladıklarını ifade ederler. Herhangi bir sağlık problemi bulunmayan yetişkinler üzerinde yapılan 7 günlük çalışma ise; gün içerisinde beyin fonksiyonlarının daha verimli çalıştığını ve konsantrasyonun arttığını göstermiştir.
Su Diyetinin Zararları Nelerdir?
Su diyeti ile ilgili yapılan araştırmalarda diyetin yararları kadar zararlarına da değinilmiştir. Özellikle diyeti bilinçsiz bir şekilde sürdürmek zararlarından etkilenmenize neden olabilir.
- Su diyetinde alınan kalori miktarı sıfır olduğundan kaslarınız ihtiyaç duyduğu enerjiyi kendisinden karşılayabilir. Bu da yağ yerine kas kaybetmenize neden olabilir. Ancak yapılan araştırmalar su diyeti boyunca yapılacak hafif seviyedeki egzersizlerin kas kaybını minimuma indirdiğini gösterir[9].
- Bilinçsiz bir şekilde diyete başlayanların açlık süresinde su ihtiyacı hissetmedikleri ve bu nedenle de yeterince su tüketmedikleri görülebilir. Besin tüketimi olmadığından vücudun su ihtiyacını karşılamakta zorlanabilir. Bu nedenle dehidrasyon belirtileri ortaya çıkabilir. Su diyeti yaparken baş ağrısı, mide bulantısı, tansiyon düşmesi, kabızlık gibi sorunlar yaşıyorsanız su tüketiminizi gözden geçirmenizde fayda vardır[10].
- Su diyetinin uzun vadeli zararlarının yanı sıra anlık yan etkileri de bulunabilir. Bunlardan birisi ortostatik hipotansiyon olarak adlandırılan ve özellikle ani hareketlerde ortaya çıkan tansiyon düşmesine bağlı baş dönmesidir. Gün içerisinde uzun süre ayakta duruyorsanız ya da ağır makineler kullanıyorsanız dikkatli olmanız önemlidir[11].
- Su diyeti yaparken özellikle elleriniz ve ayaklarınızın üşüdüğünü hissedebilirsiniz. Bunun nedeni, vücudun kolaylıkla enerjiye dönüştürebileceği glikoza sahip olmamasıdır. Normal beslenme düzeninize geri döndüğünüzde üşüme hissi ortadan kalkar.

Su Diyeti Kilo Verdirir mi?
Evet, su diyeti yaparak kilo verebilirsiniz. Üstelik kilo verme hızınız da oldukça yüksek olur. Ancak su diyetinin amacının kilo vermek değil vücudu toksinlerden ve hasarlı hücrelerden temizlemek olduğunu unutmamalısınız. Su diyeti ile kısa süre içerisinde kilo vermeniz mümkün olsa da normal beslenme düzeninize geri döndüğünüzde verdiğiniz kilonun bir kısmını geri alabilirsiniz.
Her ne kadar su diyetinin temel amacı zayıflamak olmasa da yapılan araştırmalar water fastingin yağ yakım metabolizmasını hızlandırdığını göstermiştir. Beraberinde hafif bir spor programı uygulandığında ise; yağsız kas gelişimine katkıda bulunduğunu düşündürmüştür[13].
Su Diyeti Kimler için Sakıncalı?
Su diyetinin potansiyel yararları ve zararları mevcuttur. Ancak bazı hastalıklara sahip olan kişilerde riskler önemli anlamda artış gösterebilir.
- Su diyeti, vücuttaki toksinlerin atılmasına yardımcı olurken ürik asit üretimini arttırabilir. Gut hastaları için vücuttaki ürik asit miktarında artış olması son derece riskli olduğundan su diyeti yapmamalarında fayda vardır.
- Yeme bozuklukların önemli bir kısmında yeme ya da açlık süreçlerinde aşırıya kaçma söz konusudur. Su diyetinde yaşanan yoksunluk hissi yeme bozukluklarının tetiklenmesine neden olabilir. Bir yeme bozukluğunuz bulunuyorsa su diyetini yapmak yerine bir beslenme uzmanı ve psikolog ile görüşerek sağlıklı beslenme alışkanlığı kazanmaya dikkat edebilirsiniz.

Kaynakça
- 1. https://tr.wikipedia.org/wiki/Yoshinori_Ohsumi
- 2. https://betterme.world/articles/how-much-water-should-i-drink-while-fasting/
- 3. https://www.wefast.care/articles/supplements-fasting
- 4. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34352288/
- 5. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30172870/
- 6. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31777001/
- 7. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8951503/
- 8. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33158587/
- 9. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34668663/
- 10. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5084017/
- 11. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK555956/
- 12. https://www.medicalnewstoday.com/articles/319835
- 13. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1550413109003106
- 14. https://www.tandfonline.com/doi/full/10.4161/auto.6.6.12376#.VOZ8iFXF_7U
- 15. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12748412/
SIKÇA SORULAN SORULAR
Su Diyeti En Fazla Kaç Gün Yapılmalı?
Su Diyeti Kaç Kilo Verdirir?
Su diyeti boyunca hiçbir şekilde kalori almadığınızdan dolayı vücuttaki ödemin önemli bir kısmının atıldığını ve bağırsakların boşaldığını göz önünde bulundurmalısınız. Bu nedenle normal beslenmeye dönülen ilk günde 1-2 kilo almanız normaldir.
Su Diyeti Zararlı mı?
Su diyeti yaparken zararlarının yanı sıra kısa süreli yan etkilerle karşılaşabileceğinizi göz önünde bulundurmalısınız. Bu etkiler, vücudun temizlenme sürecinde ortaya çıkabilir. Ketojenik beslenmede yaşanan keto flu benzeri bir süreç yaşayabilirsiniz. Pek çok kişi tarafından griple karşılaştırılan bu durum glikojen depolarının boşalmasından kaynaklanır. Genellikle 2. ve 5. günler arasında ortaya çıkar. Ayrıca diyet süresince vücudunuzun en sık rahatsızlanan bölgelerinde ağrılar yaşayabileceğinizi unutmamalısınız.
Su diyeti, vücuttaki toksinlerden arınmak isteyenlerin uyguladığı bir detokstur. Faydaları ve zararları ile ilgili pek çok araştırma mevcuttur. Eğer su diyeti gibi radikal bir detoksu deneyimlemek isterseniz mutlaka doktor kontrolünde hareket etmelisiniz.
ÖNE ÇIKANLAR

Kilo kontrolü, sağlıklı yaşam tarzının sürdürülmesi için kritik bir unsurdur. Kiloyu dengelemek; genetik yapı, yaş, cinsiyet, yaşam biçimi ve çevresel etkenler gibi birçok faktörden etkilenir. Bu noktalar bazen kilo yönetimini zorlaştırsa da dengeli beslenme ve düzenli fiziksel aktivite, sağlığı desteklemek ve kilo …

Hemen hemen herkesin günlük yaşamında karşılaştığı sürekli açlık hissi, neden kaynaklandığını tam olarak anlamakta zorlanılan bir durumdur. Gün boyunca düzenli öğünler tüketmenize rağmen açlık hissetmeye devam ediyorsanız, bu durumun arkasında birden fazla neden olabilir. Vücudun açlık sinyallerini tetikleyen …

İnsanlık, yüzyıllardır gençliği ve sağlığı korumanın sırlarını arar durur. Günümüzde bu arayış, bilimsel araştırmalar ve teknolojik gelişmeler sayesinde hiç olmadığı kadar ileri bir noktaya ulaşmıştır. Harvard Üniversitesi’nde genetik profesörü olan Dr. David Sinclair, yaşlanma sürecini anlamak ve yavaş…