Sirkeli Su Diyeti Nedir? Sporcular için Etkileri Nelerdir?

Sirkeli Su Diyeti Nedir ve Nasıl Yapılır?

Sirkeli su diyeti sirkenin su ile seyreltilip içilmesi ile yapılan bir diyet türüdür^[2]. Tek başına uygulanan bir program değildir. Yani sirkeli su diyetini yaparken yalnızca sirkeli su içilmez, zaten böyle bir durumda ciddi sağlık sorunları ile karşılaşabilirsiniz. Sirkeli su tüketimini sağlıklı bir beslenme programına dahil etmeniz ve ikisini beraber yürütmeniz gerekir^[4].

Sirke iki aşamalı fermantasyon süreci sonunda elde edilen, sağlığa faydalı birçok etkisi olduğu gözlemlenen bir üründür^[2]. Birinci aşamada elmalar (Farklı bir meyve de olabilir.) kesilir veya ezilir sonrasında maya ile birleştirilir. Bu aşamada elmanın şekeri alkole dönüştürülür. İkinci aşamada ise bakteriler eklenerek alkol asetik asite fermente edilir^[2].

Asetik asit sirkenin esas etken maddesidir. Sirkenin kilo vermek de dahil olmak üzere birçok faydası temelde asetik asitten kaynaklanır. Asetik asit vücudunuzda asetat ve hidrojene dönüşen kısa zincirli bir yağ asidi olarak da tanımlanır^[2].

Bir sirkenin ne kadar oranda asetik asit içerdiği onun etkisini de gösterir. Örneğin elma sirkesinin ortalama olarak %5-6’sı asetik asitten oluşur. Elma sirkesi su ve malik asit gibi başka asitler de içerir. Ayrıca sirkenin kalorisi neredeyse yok denilebilecek kadar düşüktür. 1 yemek kaşığı sirke (15 ml) yaklaşık 3 kaloridir^[2].

Geleneksel ve daha sağlıklı yöntemlerle üretilen sirkeler ortalama 1 ay gibi bir sürede tamamlanır. Bazı üreticiler süreci hızlandırarak çok daha kısa sürede sirke üretip satışa sunar. Mümkün olduğunca doğal üretim sürecine tabi tutulan sirkeleri tüketmeniz sağlığınız açısından çok daha faydalıdır.

Sirkeli Su Diyeti Nasıl Yapılır?

Sirkeli su diyeti yapmak için özellikle sabahları 1-2 yemek kaşığı kadar sirkeyi (15-30 ml) bir bardak suyun içine karıştırın. Sirkeye pek alışkın değilseniz ilk etapta 1 çay kaşığı (5 ml) kadar tüketerek başlayabilirsiniz^[1][2].

Sirkeli su diyetinin yapılışı oldukça basittir ancak zamanlamayı, ölçüyü kendinize uygun şekilde ayarlamanız gerekir. Sirkeli suyunuzu yemeklerden yaklaşık 30 dakika önce aç karna içmeniz yağları yakıp, iştahınızı kontrol altına almak açısından daha etkilidir^[1]. Ölçüyü fazla kaçırmamaya özen gösterin. Sirkenin fazla tüketimi yemek borusu ve mide problemleri başta olmak üzere bazı sağlık sorunlarına yol açabilir^[1].

Diyette günde kaç kere sirkeli su içmeniz gerektiği ile ilgili standart bir sınırlama yoktur ancak uygulamayı 24 saate yaymanız daha iyidir. Sirkeli suyu yemeklerden önce içmek ise önerilen diğer bir durumdur^[2]. Herkesin bünyesi farklı olduğundan uygulamada değişiklikler yapmak gerekebilir. Bundan dolayı diyetinize başlamadan önce bir beslenme ve sağlık uzmanına danışmanız önem taşır.

İpucu: Asetik asit içeriği sebebiyle sirkenin keskin bir tadı vardır ve bu durum bazı kişilerin sirkeli su içebilmesini zorlaştırır. Sirkeli suyun keskin tadını tolere edebilmek için karışımın içine limon, bal, tarçın veya zencefil de katabilirsiniz^[4]. Ayrıca sirkeli su diyeti uygulayan ve sirkenin genel faydalarını deneyimlemek isteyen birçok kişi sirkeyi salatalarında zeytinyağı ile de tüketir^[1].

Sirkeli Su Diyetinin Artı ve Eksileri Nelerdir?

Sirkeli su diyetinin artı ve eksileri genel bir bakış açısından değerlendirildiğinde aşağıdaki özellikler ön plana çıkar^[6]:

Artılar

• Uygulaması oldukça kolaydır.
• Malzemeleri ekonomiktir.
• Normal yeme düzeninde değişiklik yapmayı gerektirmez.

Eksiler

• Diyetin etkileri üzerinde yapılan araştırmalar sınırlıdır.
• Uzun süreli sirkeli su tüketimi zararlı olabilir.
• Sağlıklı bir beslenme için teşvik edici olmayabilir.

Sirkeli su diyetinin pratik ve kolay uygulanabilir olması cazip özellikleri arasındadır. Karışık yemek planları yapmayı ya da herhangi bir kısıtlamayı gerektirmez. Kalori sayımı gibi durumlar da yoktur. Yalnızca günlük yeme düzeninize sirkeli su içmeyi eklemeniz yeterlidir. Ayrıca sirke bulunması kolay ve ekonomik bir üründür^[6].

Tabii ki sirkeli su ile zayıflamayı hedefliyorsanız günlük yediklerinizde bazı ayarlamalar yapmanız amacınıza ulaşmanızı kolaylaştırabilir. Örneğin salatanızı krema ile tüketiyorsanız onun yerine biraz sirke alacağınız yağ ve kalori oranını azaltır. Aynı şekilde tuzu azaltıp sirke koymanız da kilo vermenize yardımcı olabilir^[6].

Sirkeli su diyetini uygularken her ne kadar yeme düzeninizde büyük değişikliklere gitmeniz gerekmezse de sağlıksız ve yüksek kalorili bir beslenme programının hedefinize pek de yardımcı olmayacağı açıktır. Örnek olarak işlenmiş gıda ağırlıklı besleniyorsanız içeceğiniz sirkeli suyun kilo vermenizi kolaylaştırması düşük bir ihtimaldir^[6].

Sirkeli su diyeti beslenme düzeninde sağlıklı değişiklikleri teşvik etmediği, rehberlik yapmadığı için bu yönüyle olumsuz olarak görülebilir. Ayrıca sirkeli su diyeti ve özellikle kilo vermeye etkileri üzerine yapılan araştırmalar sınırlıdır. Yine de yapılan araştırmaların birçoğu kilo verebilmek için sirkeli su diyetinin dengeli, sağlıklı bir beslenme programı ile beraber yürütülmesi gerektiğine işaret eder^[6].

Sirkeli Su Diyetinin Sağlık Üzerine Etkileri

Sirkeli su diyetinin kilo verme üzerinde etkisi olduğuna dair bazı araştırmalar bulunsa da sağlık açısından başka faydaları da vardır. Ne de olsa sirke binlerce yıldır insanlar tarafından şifa vermesi amacıyla kullanılan doğal bir üründür. Peki, sirkeli su diyetinin sağlığa faydaları nelerdir? İşte sirkeli su diyetinin başlıca faydaları:

• Kan şekeri seviyesinin düşmesine yardımcı olur^[1][3].
• Kolesterol ve trigliserit seviyesini düşürmeyi destekler^[1][3].
• Üretimde kullanılan elma gibi meyvelerin içindeki vitamin bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcı olur^[3].
• Antibakteriyel özelliği sebebiyle enfeksiyonlara karşı güçlendirici etki yapabilir^[3].
• Antioksidan içeriği bakımından zengindir. Kanser, kalp vb. hastalıklara yakalanma riskini azaltabilir^[4].

Sirkeli Su Diyetini Kimler Yapmamalı?

Sirkeli su içmek ölçülü olunduğu takdirde çoğu kişi için yararlıdır. Ancak bazı kişiler için sirkeli su diyeti sakıncalı olabilir. Risk altındaki gruplardan biri gastroparezi hastalığına sahip olanlardır. Bu kronik bir hastalık olup gıdanın mideden ince bağırsağa gidişini zorlaşlaştırır. Sirke kullanımı durumu kötüleştirebilir^[2].

18 yaşın altındakiler, yaşlılar, Histamin intoleransı olanlar, insülin dahil bazı takviye ve ilaçlar kullananlar da sirkeli su diyetine başlamadan önce mutlaka bir doktora başvurmalıdır. Sirke bu tarz durumlarda olumsuz bir etkileşim yaratabilir. Aynı zamanda yüksek asidik içeriklere karşı hassas iseniz sirkeli su diyeti size göre olmayabilir^[2].

Sirkeli Su İçmenin Metabolizma Üzerindeki Etkisi

Günümüzde yapılan araştırmalar sirkeli su içmenin vücut yağını baskılamak, etkili yağ yakımını teşvik etmek ve kan şekerini düzenlemek gibi faydaları olabileceğini ortaya koyar^[5]. Sirkenin içinde belirtilen etkileri yaratan asıl etken madde ise asetik asittir. Vücutta asetik asit gibi kısa zincirli yağ asitlerinin artırılmasının vücut yağlarının yakılmasında olumlu bir etki yaratabileceği ortaya konmaktadır^[5].

Asetik asit içeren sirkeli su diyeti aynı zamanda metabolizmanın hızlandırılması, yağ ve karbonhidrat yakımının daha verimli şekilde gerçekleştirilmesini de teşvik edebilir^[5]. Doğal olarak iştahı bastırma etkisi yaratmada da büyük rol oynayabilir^[5].

2017 senesinde hayvanlar üzerinde denenen ve Science Report tarafından yayınlanan bir rapor sirke ile vücut yağlarını ilişkilendiren ana çalışma olarak değerlendirilir. Elde edilen bulgulara bakıldığında sirke farelerdeki yağ birikimini baskılamaktadır. Bu durumun insanlar için de geçerli olabileceği kabul edilir^[5].

Sirkeli Su Diyeti Karın Yağlarını Eritir mi? Kilo Verdirir mi?

Karın yağları genel olarak inatçı yapıdadır. Karın-bel bölgenizdeki yağları sağlıklı ve etkili şekilde eritebilmek için uygun bir beslenme programı uygulayıp, düzenli egzersiz yapmanız gerekir. Sirkeli su diyetinin karın yağlarını eritmede ve kilo vermede bazı olumlu etkileri olsa da mucizevi sonuçlar beklememek daha gerçekçi olur. Yalnızca sirkeli su içerek kilo vermeye çalışmak yerine onu egzersiz ve sağlıklı beslenme ile entegre etmeniz amaçlarınıza ulaşmanızı kolaylaştırır.

2009 senesinde Japonya’da 155 obez kişi üzerine yapılan 12 haftalık bir araştırma sonucuna göre sirke yağ yakımına yardımcı olmaktadır. Daha fazla sirke içen katılımcıların daha çok kilo verdikleri de gözlemlenmiştir. Sonuçlara göre asetik asit oranının artması yağın daha etkili şekilde yakılmasını sağlarken, yağ depolanmasının baskılanmasına, bel çevresinin incelmesine ve bel-kalça oranının da düşmesine yardımcı olmuştur^[5].

Sirkeli Su Diyeti ile Kilo Verme Yöntemleri

Sirkeli su diyetinde farklı içerikli sirkeleri kullanmak mümkün ancak genellikle daha lezzetli bulunduğu için elma sirkesi tercih edilir.

Sirkeli su diyeti detoks olarak da uygulanabilir fakat sirkenin vücuttaki toksinleri tamamen temizlediğine dair henüz yeterli bilimsel araştırma yoktur^[7]. Sirkeli su detoksu genellikle günde 2-3 kere yapılır^[1][7].

Peki, gün içinde ne zaman sirkeli su içerseniz kilo vermeniz kolaylaşabilir? En etkili zaman dilimlerinden biri sabah uyandığınızda kahvaltı yapmadan önceki saatlerdir. Ayrıca sabah-öğlen saatleri arasında ve akşamüstü içtiğiniz sirkeli su da kilo vermeniz için yardımcı olabilir^[8]. Sirkeli suyu çoğunlukla yemeklerden 30 dakika önce tüketmeniz tavsiye edilir^[1].

Kimi insan sirkeli su diyetini birkaç gün sürdürürken, bazıları bir ay veya daha uzun bir zaman dilimine yayar^[8]. Doktorunuza da danışarak sirkeli su diyeti detoksunu size uygun bir süre boyunca devam ettirebilirsiniz.

Sirkeli Su İçmenin Faydaları ve Yan Etkileri

Ölçüyü kaçırmadan içtiğiniz sirkeli su genelde faydalı olsa da bazı durumlarda bu popüler detoks ve kilo verme yönteminin yan etkileri ile de karşılaşabilirsiniz. Aşağıda sirkeli su diyetinin olası faydalarını ve yan etkilerini görebilirsiniz:

Faydaları

• Kilo kaybetmeye yardımcı olur.
• Vücudun PH değerini dengeler.
• Tokluk hissini artırır, iştahın bastırılmasına yardımcı olur.
• Yüksek kolesterol oranını düşürür.
• Sindirim ve bağışıklık sistemini güçlendirir.
• Kan şekeri seviyesini dengeler.
• Bağırsaklar için probiyotik (İyi bakteriler) oluşumunu destekler.
• Toksinlerin vücuttan atılmasına yardımcı olur.
• Vücuda enzim oluşumu için destek sağlar.
• Cilt rahatsızlıklarının giderilmesine yardım eder^[7].

Yan Etkileri

• Fazla tüketim boğaz, yemek borusu tahrişine neden olabilir^[4].
• Yüksek asidik içeriği nedeniyle dişleriniz zarar görebilir.
• Başka ilaçlarla sağlık açısından zararlı etkileşime girebilir. Örneğin vücudunuzdaki potasyum seviyesi önemli ölçüde düşebilir.
• Özellikle mide sorunu ve hassasiyeti olan kişilerde mevcut durumu ağırlaştırabilir^[4].

Sirkeli Su Diyetinin Sporcular için Etkileri Nelerdir?

Sirkeli suyun içindeki asetik asit kas krampları nedeniyle oluşan ağrıları hafifletmeye yardımcı olabilir. Egzersiz esnasında sporcuların kaslarında biriken laktik asit seviyesinin azaltılmasını destekler. Özellikle kas krampları yaşıyorsanız bunun bir nedeni de PH seviyesinin bozulması olabilir ve bu gibi sorunlara karşı sirkeli su içmek genellikle sorunu hafifletir^[9].

Antrenmandan önce veya sonra bir bardak sirkeli su içtiğiniz takdirde kas kramplarınız azalabilir ve PH seviyeniz dengeye gelebilir. Ayrıca sirkeli suyun içerdiği önemli vitamin, pektin ve enzimler kendinizi daha enerjik hissetmenize yardımcı olabilir^[9].

Son zamanlarda moda olan vücut temizleme detoksları ve yağ yakma diyetleri arasında bulunan sirkeli su diyeti sağlığınızı destekleyip kilo vermenize yardımcı olabilir. Ancak tekrar vurgulamak gerekirse sirkeli su diyeti genellikle doğrudan değil dolaylı olarak etki yapar. Sağlıklı (Özellikle işlenmiş gıdalardan, yüksek şeker ve yağ içerikli besinlerden arındırılmış) beslenme programı ve düzenli egzersiz ile bütünleştiğinde istediğiniz sonuçları alabilirsiniz. Diyete başlamadan önce bir beslenme ve sağlık uzmanına danışmayı unutmayın.