Peter Sagan’a Veda: Yol Bisikletinde Düşen Yapraklar

“Gece kalkıp izleyeceğim.” Özellikle lise çağımızın bu büyülü cümlesi, jenerasyonum için LeBron’un maçı var anlamına geliyordu. İnsanlık tarihinin en efektif sporlarından birisi olan basketbolu en iyi biçimde icra eden bir ismi izlemek adına uykudan feragat etmek ekseriyetle o dönemde her sporsever için yazısız bir kuraldı. Benim için ise durum biraz daha farklıydı. Ben de bir sporcu için uykumdan feragat etmeye hazırdım ama bu sporcu o dönem 25 yaşında olan Slovak bisikletçi Peter Sagan’dı.

Kaliforniya Bisiklet Turu elbette hiçbir koşul altında Fransa Bisiklet Turu ile veya yol bisikletinin o büyülü üç Büyük Tur’undan diğer ikisi ile kıyaslanabilecek durumda olmayan, sekiz etaplık ve tabiri caizse kendi yağında kavrulan bir organizasyon olsa da Peter Sagan’ın katılımıyla bu turun havası da bambaşka bir hâl alırdı. Genelde Sacramento’dan başlayıp Los Angeles’ta sonlanan turun son etabında Peter Sagan’a gösterilen ilgi belki de ancak Rock yıldızlarına gösterilen ilgiyle boy ölçüşebilir. Tabi LeBron James’li Los Angeles Lakers’ın Batı Konferansı Finalleri’nde Sacramento Kings ile eşleştiği bir deplasman dönüşü de burada işleri LeBron James lehine çevirebilir.

Peki Peter Sagan’a olan bu ilginin sebebi neydi? Lance Armstrong gibi bir figür ile yıllarca Fransa Bisiklet Turu’nu takip edip sonra da hayal kırıklıklarıyla bu spordan uzaklaşmış bir ulusun ilgisini bu spor nasıl oldu da 20’li yaşlarındaki Slovakyalı bir çocukla kazanmayı başardı?

Bu soruya kesin bir cevap vermek elbette zor. Ama yol bisikletinin 2010’lu yıllardan günümüze kadar geçirdiği değişimi de hesaba katarsak kimi cevaplar bulmamız oldukça mümkün.

Bu değişimin başında “yol bisikletçisinin kökeni” geliyor. 2 Ağustos’ta Netflix’te yayınlanan Mark Cavendish belgeselinde de gördüğümüz gibi bir yol bisikletçisi genel olarak kendi yaş grubu için düzenlenen yol yarışlarıyla birlikte kademe kademe kendisini geliştirir ve profesyonel bir bisikletçi haline gelir. Ancak Peter Sagan, bunu yıkan bir figürdü. Onun bisiklet hikayesi yol bisikletine değil, cyclo cross’a ve dağ bisikletine dayanıyor. Dolayısıyla Sagan’ın, karşılaştığı kasislerin üstünden geçme şekli, kazadan sıyrılmak için kolayca kaldırıma dahi çıkabilmesi gibi etmenler onun hem pelotondaki kimliğinin oturmasını sağlarken hem de sosyal medyada bir Peter Sagan furyasının fitilini de ateşlemiş oldu.

Elbette dağ bisikleti veya cyclo cross ile başlayıp ardından kariyerine yol bisikletinde de devam etmek bir tek Peter Sagan’ın aklına gelen bir fikir değildi. Ancak Peter Sagan’a kadar hiç kimse onun gösterdiği başarıyı gösteremedi. Bunun en büyük sebebi ise belki de Peter Sagan’ın gözü pekliği. Yol bisikletinin tarihini, efsanelerini pek bilmeyen ve yarışlara yalnızca kazanmak için çıkan bir isim Peter Sagan. En ufak galibiyet umudunun peşinden sonuna kadar giden bir 2010’lar figürü. Dünya şampiyonluklarının ardından kaleme aldığı otobiyografik kitabında ilk dünya şampiyonluğu için şunları yazmıştı:

“Tek atışlık bir yarıştı. Tüm yıl boyunca, tüm kariyerim ve tüm hayatım boyunca ateşlemek için beklediğim tek merminin yarışıydı. Kazanmayı denemeden kaybetmeyecektim. Merak içinde ölmeyecektim.”

2015’te Amerika Richmond’da, 2016’da Katar Doha’da ve 2017’de Norveç Bergen’de, bir başka deyişle üst üste üç sene ve üç farklı kıtada kazandığı dünya şampiyonlukları onu bir sporcudan ziyade bir film üçlemesinin ana karakteri yapıyor. Richmond’daki ilk dünya şampiyonluğu öncesi iki yıl boyunca Fransa Bisiklet Turu’nda aldığı sonuçlar ikincilikte sıkışıp kalmıştı. 2016’da Katar Doha’da belki de tarihin en iyi sprinteri olan Mark Cavendish’i ve dönemin yenilmez Büyük Britanya sprint trenini mağlup etmeyi başarmıştı. 2017’de ise yol bisikleti tarihinin en kıdemli sprinterlerinden birisi olan Alexander Kristoff’u kendi evinde mağlup etmeyi başarmıştı. Kendi hikayesini kendi yazan bir protagonist.

Fransa Bisiklet Turu’nda 12 etap galibiyet, yedi kez kazandığı sarı mayo, Paris-Roubaix, Ronde van Vlaanderen zaferleri… Peter Sagan’ın kazandıklarını nesre dökmek başlı başına bir yazı olsa da her kariyerin bir sonu var elbette. Özellikle de böyle zaferlerden sonra sindirmesi zor hatalar da yapıyorsanız. Özellikle 2017 Fransa Bisiklet Turu’nda dördüncü etabın son bölümünde yaptığı dirsek hamlesiyle Mark Cavendish’in kendisini bariyerlerde bulması, Peter Sagan’ın kariyerinde bazı soru işaretlerinin de ortaya çıkmasına sebep olmuştu. Aynı dönemde Sagan gibi cyclo cross veya dağ bisikleti kökeninden yol bisikletine geçiş yapan Wout van Aert, Mathieu van der Poel gibi gençlerin ortaya çıkışı da bir sonun habercisiydi.

Yeni jenerasyon hem Sagan’ın dağ bisikletinden yol bisikletine taşıdığı o teknik manevraları daha iyi yapıyordu hem de kendi aralarında bir rekabet oluşturmaya başlamıştı. Bu her spor için böyledir. Ezeli rekabet potansiyeli varken 33 yaşına gelmiş bir Peter Sagan’ı kim takımında ister ki? Ayrılık da CV’ye dahil elbette. Mark Cavendish’in yıllardır bırakmayı deneyip geri döndüğü bu spor Peter Sagan’ın da damarlarında akmaya devam edecek. Yol bisikleti kariyerini noktaladığını açıklasa da, Peter Sagan’ı kariyerine başladığı şekliyle dağ bisikletinde 2024 Paris Olimpiyat Oyunları’nda izlemeyi iple çekiyor olacağız.