Oyunun İkinci Fazı: Duran Toplar

“Peter bu işe bayılıyor ve gurur duyuyor. En büyük eğlencesi duran toplar. Dolayısıyla Melwood’da çalıştığımız bir rutin maçta gerçekleşince büyük bir gurur duygusu ortaya çıkıyor. Duran toptan bir gol atarsak Peter’ı ne kadar gururlandıracağımızı iyi biliyoruz.”

Bundan yaklaşık üç yıl önce James Pearce’a bir röportaj veren Andy Robertson, Jürgen Klopp’un iki asistanından biri olan ve aynı zamanda Liverpool’un duran top antrenörlüğünü yapan Peter Krawietz için yukarıdaki cümleleri sarf etmişti. Duran top olgusu futbolda yeni değil ve ne kadar önemli olduğu da son 10 yılda fark edilmedi. Ama ona verilen önem her geçen gün artmaya devam ediyor. Liverpool’un Peter Krawietz önderliğinde yaptıkları da son birkaç yılda bu önemin artmasında en büyük faktörlerden biri.

Liverpool bu sezon şu ana kadar (26 maç) duran toplardan 10 gole imza attı. Onlar için pek de iyi geçmeyen lig kampanyasında duran toplarda da lider değiller. Brentford ve Tottenham 12, Fulham da 11 duran top golü kaydederek Liverpool’un önünde yer alıyorlar. Fakat duran toplardan Fulham ve Brentford’ın 8’er, Tottenham’ın da 6 gol yediğini düşününce şu ana kadar bu departmanda kalesinde sadece iki gol görmüş olan Liverpool yine Premier League’in en başarılı duran top takımına dönüşüyor olabilir. Aynı geçtiğimiz yıllardaki gibi.

Liverpool 2021/2022 sezonunu 19 duran top golüyle lig lideri olarak tamamladı. O sezondan iki yıl önce, şampiyon oldukları 2019/2020 sezonunda da durum çok farklı değildi. Sezonu 17 duran top golüyle tamamlayan Liverpool, Krawietz önderliğinde yine harika işler yapıyor ve bu konuda ülkenin en çok öne çıkan takımı oluyordu. Peki Liverpool bu başarısını daha üst seviyede de gösterebiliyor muydu? Bunun da cevabı evet. Bu sezon Şampiyonlar Ligi’nden ikinci turda elenen Liverpool, çeyrek finallere gelene kadar oynanan sekiz Şampiyonlar Ligi maçında 6 duran top golüne imza attı ve buranın da en iyisi oldu. Aynı geçtiğimiz sezon gibi. Geçtiğimiz sezon bu turnuvada oynanabilecek en çok maç sayısı olan 13’ü bulan ve 8 golle turnuvayı yine duran top lideri olarak bitiren Liverpool’un oynadığı maç sayısının onlara büyük avantaj getirdiğini söyleyebilirsiniz. Ama ikinci sıradaki Chelsea’nin sadece 5 gol atabildiğini düşününce (10 maç) yapılan işin aslında ne kadar büyük olduğu ortaya çıkıyor.

“Duran topların sırrı kullanıcıdadır. İyi bir kullanıcınız varsa şansınız olur.”

Kendisini uzun bir süre boyunca Liverpool’un arkasından en iyi ikinci duran top takımı yapan Nicolas Jover’i Arsenal’e kaptıran Manchester City’nin patronu Pep Guardiola, geçtiğimiz sezon duran toplarla alakalı bu cümleyi sarf etmişti. Duran top antrenörünün eforunu arka plana atan bu söylem ne kadar doğru tartışmaya açık ama yanlış olmadığı kesin ve atıcılar muhtemelen duran topun en önemli sac ayakları olmaya devam ediyorlar.

Liverpool’da Trent Alexander-Arnold ve Andrew Robertson farklı iki tip kullanıcı olarak başarıda kilit faktörler. Liverpool’daki ilk çıkışından itibaren duran toplarla ilişkili görünen Trent’in aksine Andy Robertson, kariyerinin ilk döneminde hiçbir şekilde duran top kullanmayan bir oyuncuydu. Hatta Liverpool’daki ilk dönemlerinde onun duran toplardan ziyade hareketli toplara çok daha iyi vurabilmesinin takım arkadaşları arasında espri konusu olduğu da biliniyor. Peki Andy Robertson nasıl uzman bir duran top kullanıcısı haline geldi? Elbette çok çalışarak. Ama önce sorunu tespit ederek. Robertson yine verdiği bir röportajda bunun kendi seçimi ve isteği olduğunu dile getiriyor: “Takıma bir tane de sol ayaklı duran topçu opsiyonu vermek istedim. Böyle bir eksiğimiz vardı ve bunun üzerine çok çalışarak ben de iyi bir duran top kullanıcısı olmaya çalıştım.”

Dolayısıyla iyi vurucular gerçekten bu departmanın olmazsa olmazları olarak dikkat çekiyorlar. James Ward-Prowse bundan tam üç yıl önce bir Soton-City maçı öncesinde Pep Guardiola tarafından dünyanın en iyi korner kullanıcısı olarak tanımlanmıştı. Sadece kornerleri değil, frikikleri de oyunun gelmiş geçmiş en büyük uzmanlarından biriymiş gibi kaleye gönderen Ward-Prowse, son dönemde duran top konusunda dikkat çeken Southampton’ın başarısında kilit role sahip. City’de De Bruyne, West Ham’da Aaron Cresswell, Chelsea’de Ben Chilwell ve bu sezonun Arsenal’inde Bukayo Saka, Martin Odegaard ve Leandro Trossard gibi isimler duran top kullanıcısı olarak bu takımların başarılarında kilit rollere sahipler. Ama sadece kullanıcı ve antrenör tarafından hazırlanan setler de yeterli değil. Topla ilk buluşmayı gerçekleştiren oyuncular da bir odak noktası olarak duran topların başarıya ulaşmasında en büyük paylardan birine sahipler.

Liverpool’da bütün kurgunun üzerine yapıldığını sadece 3-4 sekans izleyerek anlayabileceğiniz Virgil van Dijk olmasa muhtemelen bu kadar başarılı bir duran top takımı olamayacaklardı. Jürgen Klopp’un takımı hemen hemen bütün duran topları van Dijk’ın etrafına toplanan ve onun liderliğindeki setlerde hareketlenen oyuncular üzerinden kurguluyor ve Hollandalı stoper genellikle topla ilk buluşan oyuncu olmayı başarıyor.

West Ham’da Tomas Soucek de benzer bir role sahip. Bu sezon ligde kötü performans gösteren Londra ekibi bu departmanda da geriye gitti. Fakat arka arkaya üç sezon boyunca ilk dörtte yer almayı başardılar. Cresswell’in mükemmel bir atıcı olmasının yanında Soucek’in harika bir odak noktası olması da West Ham’ı bu kulvarda en çok öne çıkaran şeylerden biriydi. Fakat aynı Peter Krawietz gibi Pat Nevin de David Moyes’un asistanı olarak harika işler yaptı. Öyle ki bu başarı dikkat çekti ve Gareth Southgate de Nevin’i duran top hocası olarak İngiltere milli takımına götürdü. 2018 Dünya Kupası’nda duran toptan ziyadesiyle yararlanan İngilizler de uzun süre sonra yarı final görerek çok başarılı bir turnuva çıkardılar.

Önce Manchester City’de, iki yıldır da Arsenal’de fark yaratan Nicolas Jover de bu konuda son yıllarda en çok öne çıkan antrenörlerden biri. Keza Brentford da Premier League’e geldiğinden beri duran top konusunda çok özel işlere imza atıyor. Nicolas Jover’in de çıktığı kulüp olan Brentford, aynı zamanda Euro 2020’de İtalya’ya şampiyonluğu getiren duran top hocası Gianni Vio’yla çalışmış, bu konuda gerçekten uzman bir kulüp. 2020’den sonra Andreas Georgson’la bu kulvarda fark yaratmaya devam ediyorlar.

Futbolda ortalama on golden üçü duran toplardan geliyor ve bu oran yaklaşık 30 yıldır bu seviyede seyrediyor. Fakat bunun nasıl bir kilit açıcı olduğunu her geçen gün yeniden fark eden teknik direktörler artık bu konuyu uzmanlarına bırakıp bu oranları kendileri için daha yukarı taşımaya çalışıyorlar. Akan oyuna daha çok önem veriyor gibi görünen Premier League elitleri Liverpool ve Manchester City uzun süredir ligin en çok duran top golü üreten kulüpleri. Guardiola ve Klopp bunu birçoğundan daha erken fark etti ve pozisyonlarını buna göre aldılar. Çok uzun süredir duran toplarda standart üstünde dahi başarı gösteremeyen Süper Lig kulüpleri dışarıdan, özellikle de İngiltere’den kopya çekebilirler. Zira ortaya koydukları başarıya bakınca buna gerçekten ihtiyaçları var.