Spor Belgeseli İncelemesi: David Beckham Belgeseli

Yeni nesil spor belgeselleri, bir belgesel olduğu kadar “iş birliği”, birer halkla ilişkiler faaliyeti. İster Michael Jordan’ın The Last Dance’i ve ismiyle müsemma Terim gibi sportif figürlere odaklananlar olsun isterse Drive to Survive veya Le Mans gibi bir organizasyonu masaya yatıranlar, dijital platformlar tarafından yaratılan spor belgeselleri, öyküsünü anlatacağı kişinin veya organizasyonun onayı, bilgisi, rızası dahilinde, iş birliği yapılarak çekiliyorlar. Artık bu tarz “işler”, belgesel dediğimiz sınırları muğlak türün özünde yer alan gazetecilik faaliyetinden tamamen uzaklaşmış durumdalar. Dijital platformlar ve belgesellerin yaratıcıları, ele aldıkları meseleyi en doğru, gerçeğe en yakın şekilde izleyiciye ulaştırmak yerine, iş birliği yaptıkları kişilerin imajını ve rızasını önceliyorlar. Kendilerini izleyiciye değil iş birliği yaptıkları kişilere ve kurumlara karşı sorumlu hissediyor, oyunu ona göre kuruyorlar çünkü sportif figürler, dijital platformların nezdinde, geniş kitlelere ulaşmanın anahtarı. Yeni nesil dijital platform spor belgeselleri, her şeyden önce, imaj tazeleme işlevi üstleniyorlar. Bu belgeseller elbette ele aldıkları kişinin karanlık yönlerine de yer veriyorlar ama bu konuda belli bir sınırı aşmamaya, terazinin negatif tarafının aşağıya çok inmemesine büyük özen gösteriyorlar (Fatih Terim’i rahatsız edebilecek hiçbir konunun açılmadığı, kendisini sevmeyen veya karşıt cenahta yer alan kimseye söz hakkı tanınmadığı Terim belgeseli bu iş birliği hareketinin en uç örneği sayılabilir). Netflix’in son hiti David Beckham da o belgesellerden biri. Annesinden babasına, eşinden en yakın arkadaşına kadar Beckham’ın ailesinin ve yakın çevresinin geçit töreni yaptığı belgesel, bir Beckham kronolojisi oturturken, öznesinin imajını düzenleme gayesi güdüyor. Victoria ile ilişkilerinin karanlık tarafları birkaç cümleyle geçiştirilirken tüm ailenin nefretini kazanan İngiltere Milli Takımı antrenörü Glenn Hoddle’a ise hiç söz verilmiyor (Belgeselin yapımcısı ve yönetmeni Fisher Stevens’a, Hoddle’a ulaşmayı denediklerini ama başaramadıklarını belirtiyor). Adını tüm dünyanın bildiği süperstarın ardındaki sıradan işçi sınıfı çocuğu portresine odaklanarak, tartışma yaratılan her hususta, olayın tarafları yerine Beckham ailesinin duygu ve düşüncelerine öncelik veriyorlar. Belgeselin ana gayesi, Beckham’ın yaşadıkları hakkında, Beckham ailesinin ne düşündüğünü, hissettiğini izleyiciye aktarmak. Bu yönüyle David Beckham, tipik bir “iş birliği belgeseli”, bir imaj çalışması ama kendisini değerli kılan bir başka yönü daha var, o da Beckham ailesinden uzaklaşarak yakın dönem futbol tarihine eğildikleri anlar.

David Beckham’ın Hayatını Etkileyen Olaylar

Dönüm Noktaları, Öfke, Altın Top ve David’in Motivasyonu adında, ortalama yetmiş dakikalık ve kendi içinde tematik bütünlük taşıyan dört bölümden oluşan David Beckham belgeseli; çocukluk günlerinden başlayarak elli yaşındaki süperstarın hayat çizgisini karşımıza getirirken, fona arsadan borsaya taşınan, endüstriyelleşen futbol dünyasının yolculuğunu yerleştiriyor. David Beckham, yakın dönem futbol tarihinin kronolojisini ortaya koymak için en ideal figür olabilir çünkü kendisi, endüstriyel futbolun ilk süperstarı. Nicky Butt, Ryan Giggs, Gary Neville, Phil Neville, Paul Scholes ile beraber Manchester United’ın altyapısından çıkan ve meşhur 92 Sınıfı’nın en büyük ikonu olan David Beckham; Ferguson’un görevinin yedinci yılında kazandığı ilk şampiyonluğun mimarlarından biriydi. Aynı zamanda bu şampiyonluk, hem adı The Football League First Division’dan Premier Lig’e dönüşen turnuvanın hem de 1967’den sonra Manchester United’ın ilk şampiyonluğuydu. Markalaşmanın ve endüstriyel futbolun ilk büyük figürü Beckham; İngiltere Milli Takımı’ndan Real Madrid’in Los Galacticos’una kadar, formasını terlettiği her yerde bir rock star ve pazarlanabilir ürün muamelesi görmekteydi. Perez en yeni oyuncağını Uzak Doğu pazarına sunmak için bir aylık turne ayarlarken, ayarsızlığıyla ünlü İngiliz tabloid basını, Beckham adını duymamış birini bulmak için Çad çöllerine kadar gidiyor; Spice Girls’ün Victoria’sıyla hayatını birleştiren yıldızın düğününde giydiği mor takım elbiseden kazıttığı saçlarına kadar her hareketi büyük bir hadiseye dönüşüyordu. Manchester United’ın ve Premier Lig’in yükselişi, İngiltere Milli Takımı’nın 90’lı ve 2000’li yıllardaki başarısızlıkları, Florentino Perez’in Los Galacticos’u, Atlantik’in öte yakasında futbolun yükselişi ve hatta Messi’nin Miami’ye gidişi hep bir şekilde Beckham’la ilgiliydi. Victoria’nın dominantlığından kurtulduğu anlarda Alex Ferguson, Eric Cantona, Gary Neville, Diego Simeone ve Florentino Perez gibi figürlere mikrofon uzatan belgesel, David’in portresinin yanında futbolun evriminin de bir röntgenini çekiyor. Kendisini değerli kılan her şey, Beckham hanesinden uzaklaştığı anlarda yatıyor.

David Beckham Belgeseli Hakkında

David Beckham kuşkusuz bir PR ürünü, David ve Victoria Beckham çiftinin imajını düşünen bir halkla ilişkiler faaliyeti ama bunun yanında, futbolun bir dönemine enfes şekilde ışık tutan, tanıklıkları güçlü, çok iyi kurgulanmış bir endüstriyel futbola geçiş öyküsü. Dört buçuk saate yayılan öykünün dramatik yapısı ve dayanak noktalar o kadar iyi ayarlanmış ki, imaj yenileme çalışması olması bir süre son önemini yitirmeye, rahatsız etmemeye başlıyor. David’in Motivasyonu’nda anlatıldığı gibi sahada olmak, sahaya odaklanmak her şeye üstün gelebiliyor. David Beckham, futbolun bugünlere nasıl geldiğini hatırlamak isteyenler için biçilmiş kaftan ve artık, “bir tık” uzaklıkta.